Last Updated on January 30, 2024 by Neelam Singh
સારાંશ
એક ફેસબુક પોસ્ટમાં દાવો કરવામાં આવ્યો હતો કે દાડમ પગ/સાંધાના દુખાવામાં રાહત આપે છે. અમે તેની હકીકત તપાસ કરી અને દાવો અર્ધ-સાચો હોવાનું જાણવા મળ્યું.
દાવો
એક વેબસાઈટ દ્વારા એવો દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે,
‘દાડમ સોજો અને બળતરાને નિયંત્રણ કરે છે જેમકે ગઠિયા, સાંધાનો દુખાવો, અલ્ઝાઇમર, ડાયાબિટીસ, કેન્સર અને હૃદય રોગ સહિતની બીમારીઓને રોકવામાં મદદ મળે છે.’
તથ્ય જાંચ
કયા પરિબળો પગ/સાંધાનો દુખાવો પેદા કરે છે?
પગ/સાંધાનો દુખાવો એડીમા, લિમ્ફેડીમા, ડીપ વેઈન થ્રોમ્બોસિસ અથવા હૃદય, કિડની અથવા લીવરને અસર કરતા પ્રણાલીગત રોગોને કારણે થઈ શકે છે. તેવી જ રીતે, ઘૂંટણની પીડા પાછળ પણ ઘણા પરિબળો જવાબદાર છે, જેમ કે અસ્થિબંધન આંસુ અથવા કોમલાસ્થિને નુકસાન, સંધિવા અથવા ચેપ જેવી ગંભીર સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ.
શું દાડમ પગ/સાંધાનો દુખાવો ઓછો કરવામાં મદદરૂપ છે?
હા, અમુક અંશે. 2020 ના સંશોધનમાં દાડમના વિવિધ સ્વરૂપો (અર્ક, રસ, વગેરે) સહિત વિવિધ પાસાઓની શોધ કરવામાં આવી હતી અને દાડમના વિવિધ ભાગો જેમ કે છાલ, બીજ અને ઈલાજિક એસિડનો અભ્યાસ કરવામાં આવ્યો હતો. તારણો સૂચવે છે કે દાડમ પીડામાં રાહત આપે છે. સંશોધકોએ તેના અલગ અલગ સંયોજનો બનાવવા માટે મિથેનોલ અને ઇથેનોલ જેવા દ્રાવકનો ઉપયોગ કર્યો હતો. ડોઝ 10 થી 3000 mg/kg સુધીની છે, જેમાં 100 mg/kg સૌથી અસરકારક છે. દાડમના અર્ક ઘણીવાર પ્રમાણભૂત દવાઓની પીડા-રાહત અસરો સાથે મેળ ખાતા હોય છે. નોંધપાત્ર રીતે, દાડમની છાલ, જેને ઘણીવાર કચરો ગણવામાં આવે છે, તે સૌથી મજબૂત રીતે પીડામાં રાહત આપે છે. છાલની વિવિધ જાતોની વિવિધ અસરો હતી. એકંદરે, દાડમમાં સંયોજનોનું મિશ્રણ તેના પીડા-રાહત ગુણધર્મોમાં ફાળો આપે છે. જો કે, પગના દુખાવામાં રાહત માટે સીધા ઉપયોગમાં લેવાતા દાડમની ભૂમિકાને સંપૂર્ણ રીતે સમજવા માટે વધુ સંશોધનની જરૂર છે.
2019ના અન્ય એક અભ્યાસે તારણ કાઢ્યું છે કે દાડમ રુમેટોઇડ સંધિવા (RA) ની બળતરાને દૂર કરવામાં આશાસ્પદ લક્ષણ દર્શાવે છે. તેથી, તે રુમેટોઇડ સંધિવા (RA)ની બળતરા વિકૃતિઓ માટે પણ સંભવિત ઉપાય તરીકે સેવા આપી શકે છે.
શું આહાર દ્વારા પગ/સાંધાનો દુખાવો મટાડી શકાય?
આર્થરાઈટીસ ફાઉન્ડેશન મુજબ, જ્યારે ચમત્કારિક સંધિવા આહાર નથી, મોરિંગા જેવા અસંખ્ય ખોરાક બળતરા સામે લડવામાં અને સાંધા/પગના દુખાવા અને સંબંધિત લક્ષણોમાંથી રાહત આપવામાં મદદરૂપ બની શકે છે.
ઓર્થોપેડિક સર્જન ડૉ. સારાંશ ગુપ્તા ઉમેરે છે કે, “વર્તમાન તબીબી અભિગમ બળતરા વિરોધી દવાઓના ઉપયોગ દ્વારા બળતરા ઘટાડવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે. પ્રકાશિત અભ્યાસો દર્શાવે છે કે દાડમના ફળમાં વિપુલ પ્રમાણમાં બાયોએક્ટિવ સંયોજનો હોય છે, જેમાં પોલિફીનોલ્સ, એન્થોકયાનિન, ફ્લેવોનોઈડ્સ, ટેનીન, પ્યુનિનિક એસિડ અને વધુનો સમાવેશ થાય છે. આ સંયોજનો બળતરા વિરોધી અને એન્ટીઑકિસડન્ટ ગુણધર્મો ધરાવે છે, જે રોગની પ્રવૃત્તિને ઘટાડવાની અને બળતરાના માર્કર્સને ઘટાડવાની ક્ષમતા દર્શાવે છે. સંશોધનના તારણો સૂચવે છે કે દાડમના ફળનો અર્ક (PFE) માનવ કોમલાસ્થિને જાળવવામાં નોંધપાત્ર રીતે અસરકારક છે અને માનવ કોમલાસ્થિ કોષો પ્રત્યે બિન-ઝેરી છે.
ન્યુટ્રિશનિસ્ટ પ્રિયંકા કહે છે, “સાંધાનો દુખાવો એ બળતરાની સ્થિતિ છે, અને જ્યારે દાડમ સંધિવા સામે લડવામાં લાભો પ્રદાન કરી શકે છે, ત્યારે તે ઓળખવું મહત્વપૂર્ણ છે કે સંધિવા એક બહુપક્ષીય રોગ છે. દાડમ કેટલા પ્રમાણમાં લેવું તે નક્કી કરવા માટે વય, લિંગ, આનુવંશિકતા, સ્થૂળતા અને અગાઉની સાંધાની ઇજાઓ જેવા પરિબળોને ધ્યાનમાં લેવું જરૂરી છે. સંધિવાના સંદર્ભમાં સાંધાના દુખાવાનું સંચાલન કરતી વખતે આ તમામ પરિબળોને ધ્યાનમાં લેવા જરૂરી છે.”
Disclaimer: Medical Science is an ever evolving field. We strive to keep this page updated. In case you notice any discrepancy in the content, please inform us at [email protected]. You can futher read our Correction Policy here. Never disregard professional medical advice or delay seeking medical treatment because of something you have read on or accessed through this website or it's social media channels. Read our Full Disclaimer Here for further information.
