Last Updated on March 29, 2024 by Neelam Singh
સારાંશ
એક વેબસાઈટ દ્વારા એવો દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે રોજ એક ચમચી હળદર ખાવાથી કેન્સર થતું અટકે છે. અમે આ દાવાની તપાસણી કરી અને અમને આ દાવો મોટેભાગે ખોટો જણાયો.
દાવો
એક વેબસાઈટ દ્વારા નીચે મુજબ દાવો કરવામાં આવ્યો છે,
“હળદરમાં રહેલાં તત્વ કેન્સર સેલ્સ વધતાં રોકે છે. રોજ ડાયટમાં તેને સામેલ કરવાથી કેન્સરનો ખતરો ટળે છે.”
તથ્ય જાંચ
હળદર શું છે?
હળદર એ કુરકુમા લોન્ગા છોડના મૂળમાંથી બનતો પીળો મસાલો છે. તે એશિયન રસોઈમાં મુખ્ય ઘટક છે, જે તેના વિશિષ્ટ સ્વાદ અને તીવ્ર રંગ માટે પ્રખ્યાત છે. તેના રાંધણના ઉપયોગ સિવાય તેના સક્રિય સંયોજન, કર્ક્યુમિનને કારણે તે પરંપરાગત દવામાં વર્ષોથી વપરાય છે.
આ સંયોજનમાં બળતરા વિરોધી અને એન્ટીઑકિસડન્ટ ગુણધર્મો ધરાવે છે જે સંભવિતપણે ઘણાબધા સ્વાસ્થ્ય લાભો પ્રદાન કરે છે. કર્ક્યુમિન વિવિધ પરિસ્થિતિઓના લક્ષણોને દૂર કરવામાં મદદ કરી શકે છે. આ સ્વાસ્થ્ય પરિસ્થિતિઓમાં સંધિવા, પાચન સમસ્યાઓ અને અમુક પ્રકારના કેન્સરનો પણ સમાવેશ થાય છે. વધુમાં, હળદર હૃદયના સ્વાસ્થ્યને પ્રોત્સાહન આપવા, જ્ઞાનાત્મક કાર્યમાં સુધારો કરવા અને શરીરની એકંદર સુખાકારીને ટેકો આપવા સાથે જોડાયેલી છે. રાંધણ અને સંભવિત સ્વાસ્થ્ય લાભો સાથે, હળદર વિશ્વભરની વાનગીઓનો લોકપ્રિય ઘટક બની ગઈ છે.
હળદરમાં કયું સંયોજન તેના કેન્સર વિરોધી ગુણધર્મો માટે જવાબદાર છે?
કર્ક્યુમિન હળદરમાં કેન્સર વિરોધી ગુણધર્મ માટે જવાબદાર સંયોજન છે. કર્ક્યુમિન એ હળદરમાં ઉપલબ્ધ બાયોએક્ટિવ પદાર્થ છે અને તેની સંભવિત ઉપચારાત્મક અસરો માટે વ્યાપકપણે અભ્યાસ કરવામાં આવ્યો છે. આ અસરોમાં કેન્સર કોશિકાઓના વિકાસને અટકાવવાની અને કેન્સર કોશિકાઓમાં એપોપ્ટોસીસ (સેલ મૃત્યુ) પ્રેરિત કરવાની ક્ષમતાનો સમાવેશ થાય છે.
અસંખ્ય પ્રયોગશાળા અભ્યાસો અને કેટલાક ક્લિનિકલ ટ્રાયલ દર્શાવે છે કે કર્ક્યુમિન સ્તન, કોલોન, પ્રોસ્ટેટ, ફેફસાં અને સ્વાદુપિંડના કેન્સરના વિવિધ કેન્સરની પ્રગતિમાં દખલ કરવાની ક્ષમતા ધરાવે છે.
કર્ક્યુમિનના કેન્સર વિરોધી ગુણધર્મોને કેન્સરના વિકાસ અને પ્રગતિમાં સામેલ વિવિધ પરમાણુ માર્ગોને મોડ્યુલેટ કરવાની ક્ષમતાને આભારી હોવાનું માનવામાં આવે છે, જેમાં બળતરા, ઓક્સિડેટીવ તણાવ અને કેન્સર કોષોના પ્રસારનો સમાવેશ થાય છે. જો કે, કર્ક્યુમીનની અંતર્ગત કેન્સર વિરોધી અસર સાથે તેની જરૂરી માત્રા અને ગુણવત્તાને સંપૂર્ણ રીતે સમજવા માટે અમને વધુ સંશોધનની જરૂર છે. આ માહિતી કેન્સર નિવારણ અને સારવારમાં આ સંયોજનની સંભવિતતાને સમજાવી શકે છે.
THIP સાથેની મુલાકાતમાં અપોલો હોસ્પિટલ્સના વરિષ્ઠ ઓન્કોલોજિસ્ટ ડૉ. મનીષ સિંઘલે પણ કેન્સર નિવારણ માટે હળદરના અસરકારક ડોઝની અનિશ્ચિતતા પર સવાલ કર્યા હતા.
શું હળદરમાં કેન્સરના કોષોને મારી નાખવાની ક્ષમતા છે?
હા, હોય શકે છે. હળદર, જેમાં કર્ક્યુમિન હોય છે, તે ઘણીવાર કેન્સરની પૂરક સારવારનો એક ભાગ છે. એશિયન દવામાં તેનો ઐતિહાસિક ઉપયોગ કર્ક્યુમીનના બળતરા વિરોધી ગુણધર્મોને કારણે થાય છે. કેન્સર સામે કર્ક્યુમિનની અસરોની તપાસ કરતી ક્લિનિકલ ટ્રાયલ સૂચવે છે કે તે બળતરાનો સામનો કરી શકે છે, કેન્સરનું મુખ્ય પાસું. જો કે, એવા કોઈ નિર્ણાયક પુરાવા નથી કે હળદર અથવા કર્ક્યુમિન મનુષ્યમાં કેન્સરને મટાડી શકે છે અથવા અટકાવી શકે છે.
વધુમાં, કર્ક્યુમિનના ઉપયોગમાં મર્યાદાઓ છે, જેમ કે યોગ્ય માત્રા, શોષણ અને દવાઓની ક્રિયાપ્રતિક્રિયાઓ નક્કી કરવી. આ પરિબળો કેન્સરની સારવારમાં હળદરની અસરકારકતા સ્થાપિત કરવા માટે વધુ ક્લિનિકલ ટ્રાયલ્સની જરૂરિયાત તરફ ઈશારો કરે છે. ઓન્કોલોજિસ્ટ્સ હળદરની સંભવિતતાને સ્વીકારે છે પરંતુ તેને કેન્સરની વિશ્વસનીય સારવાર ગણતા પહેલા વધુ સંશોધન પર ભાર મૂકે છે.
શું એ સાચું છે કે એક ચમચી હળદર કેન્સરથી બચાવે છે?
ના, આ વાત સાચી નથી. હળદરમાં કર્ક્યુમિન હોય છે જે પ્રયોગશાળાના અભ્યાસમાં કેન્સર વિરોધી ગુણધર્મો દર્શાવે છે. પરંતુ એ નોંધવું અગત્યનું છે કે માત્ર એક ચમચી હળદરનું સેવન કરવાથી કેન્સર જાતે જ અટકી જાય તેવી શક્યતા નથી. કેન્સર પર કર્ક્યુમિનની અસરોની તપાસ કરતા અભ્યાસોમાં જાણવા મળ્યું કે એક ચમચી હળદર પુરતી માત્રામાં કર્ક્યુમિન ધરાવતી નથી.
વધુમાં, કેન્સર નિવારણ એ જિનેટિક્સ, જીવનશૈલી, આહાર અને પર્યાવરણીય પરિબળો સહિતના વિવિધ પરિબળો દ્વારા સર્જાતી એક જટિલ સમસ્યા છે. તંદુરસ્ત અને સંતુલિત આહારના ભાગ રૂપે હળદરને આહારમાં સામેલ કરવાથી કેટલાક સંભવિત સ્વાસ્થ્ય લાભો મળી શકે છે. પરંતુ કેન્સરને રોકવા માટે ફક્ત તેના પર આધાર રાખવાને પૂરતા વૈજ્ઞાનિક પુરાવાઓથી સમર્થન મળતું નથી.
ભારતમાં, જ્યાં હળદર લગભગ દરેક ભોજનમાં મુખ્ય છે, કેન્સરની ઘટનાઓ એક નોંધપાત્ર ચિંતાનો વિષય છે. તાજેતરના આંકડા દર્શાવે છે કે 2022 માં, કેન્સરના અંદાજિત 1,461,427 નવા કેસ નોંધાયા હતા, જે દર 100,000 વ્યક્તિ દીઠ 100.4 કેસ દર્શાવે છે. ચોંકાવનારી રીતે, ડેટા સૂચવે છે કે ભારતમાં દર નવમાંથી એક વ્યક્તિ તેમના જીવનકાળ દરમિયાન કેન્સર થવાનું જોખમ ધરાવે છે. નોંધપાત્ર રીતે, ફેફસાનું કેન્સર પુરુષોને અસર કરતા કેન્સરની યાદીમાં ટોચ પર છે, જ્યારે સ્ત્રીઓમાં સ્તનનું કેન્સર સૌથી વધુ છે.
ડૉ. શાલિન નાગોરી, કન્સલ્ટન્ટ પેથોલોજિસ્ટ અને ઔદ્યોગિક ચિકિત્સક કહે છે કે, “દરરોજ એક ચમચી હળદરનું સેવન કરવાથી તેના બળતરા વિરોધી ગુણધર્મો સહિત કેટલાક સંભવિત ફાયદાઓ થઈ શકે છે. આ સૈદ્ધાંતિક રીતે કેન્સર નિવારણમાં ફાળો આપી શકે છે. જો કે, હાલમાં એવા દાવાને સમર્થન આપવા માટે અપૂરતા વૈજ્ઞાનિક પુરાવા છે કે હળદરની એક ચમચી કેન્સરને રોકી શકે છે.”
વૂમિકા મુખર્જી, આરોગ્ય અને પોષણ લાઇફ કોચ, ભારપૂર્વક જણાવે છે કે કોઈ ચોક્કસ ખોરાક અથવા આહારનો સમૂહ કેન્સરને રોકવાની ખાતરી આપી શકતું નથી. ઉપરાંત, અમુક વસ્તુઓને ટાળવાથી જોખમ ઘટાડવું જરૂરી નથી. કેન્સરની સારવારના સંદર્ભમાં, શરીરનું સ્વસ્થ વજન જાળવવું, ખાસ કરીને સંતુલિત આહાર સાથે આંતરડાની ચરબી ઘટાડવી અને સ્નાયુઓની શક્તિ વધારવી તે નિર્ણાયક બની રહે છે. મુખર્જી પૌષ્ટિક આહાર તરફ ધ્યાન દોરે છે અને ખાંડ, કેફીન, મીઠું, આલ્કોહોલનું સેવન ઘટાડવાની સલાહ આપે છે. તેઓ ભારપૂર્વક જણાવે છે કે પુરતી ગુણવત્તા અને માત્રામાં ભોજન લેવાથી કેન્સર અને અન્ય ક્રોનિક રોગોના જોખમને ઘટાડવામાં ભૂમિકા ભજવે છે. જો કે, એ નોંધવું જરૂરી છે કે કોઈ એક ખોરાક કેન્સરના ઈલાજ તરીકે કામ કરી શકે નહીં.
ટાટા મેમોરિયલ કેન્સર હોસ્પિટલ, મુંબઈના ચીફ ક્લિનિકલ ન્યુટ્રિશનિસ્ટ અને ડાયેટિશ્યન શિવશંકર ટી. જણાવે છે કે, “સંતુલિત આહાર ખાવાથી વજન જાળવવામાં અને રોગપ્રતિકારક શક્તિને ટેકો આપવા માટે જરૂરી પોષક તત્વો પ્રદાન કરવામાં મદદ મળી શકે છે. શ્રેષ્ઠ ‘કેન્સર વિરોધી આહાર’ એ ભૂમધ્ય આહાર છે. આ આહારમાં લાલ માંસ ઓછું અને સફેદ માંસ સારી માત્રામાં હોય છે.”
Disclaimer: Medical Science is an ever evolving field. We strive to keep this page updated. In case you notice any discrepancy in the content, please inform us at [email protected]. You can futher read our Correction Policy here. Never disregard professional medical advice or delay seeking medical treatment because of something you have read on or accessed through this website or it's social media channels. Read our Full Disclaimer Here for further information.
