Last Updated on April 26, 2024 by Neelam Singh
સારાંશ
એક વેબસાઈટનો દાવો છે કે નાભિ પર ઘી લગાવવાથી પાચનક્રિયા સુધરે છે. અમે આ દાવાની તપાસ કરી અને તે મોટાભાગે ખોટો હોવાનું જણાયું. જો કે આના કોઈ વૈજ્ઞાનિક પુરાવા નથી.
દાવો
એક વેબસાઈટ દ્વારા એવો દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે,
“જો એક ચમચી ગાયનાં ઘી એટલે કે ૧૫ ગ્રામ ઘી ની વાત કરીએ તો તેની અંદર કેલરીની માત્રા ૧૩૫, સેચ્યુરેટેડ ફેટ ૯ ગ્રામ, ૪૫ મિલિગ્રામ કોલેસ્ટેરોલ, કાર્બોહાઈડ્રેટ્સ, ફાઈબર, પ્રોટિન વધારે પોષક તત્વો મળી આવે છે. તેવામાં જો તેનો ઉપયોગ રાત્રે સુતા સમયે પહેલા નાભિમાં નાખીને કરવામાં આવે તો સ્વાસ્થ્યને ઘણાં પ્રકારનાં ફાયદા પહોંચે છે.”
ફેક્ટ ચેક
લોકોને કેવી વિવિધ પાચનની સમસ્યાઓ હોય શકે છે?
પાચનની સમસ્યાઓ જઠરાંત્રિય માર્ગને અસર કરતી ઘણી બધી પરિસ્થિતિઓ દ્વારા થઇ શકે છે. આમાં એસિડ રીફ્લક્સ (GERD), પેપ્ટીક અલ્સર અને આંતરડાના બળતરા રોગો જેમ કે ક્રોહન રોગ અને અલ્સેરેટિવ કોલાઇટિસનો સમાવેશ થાય છે. સેલિયાક રોગ એ ગ્લુટેનના સેવનથી ઉદભવતી વિકૃતિ છે, જ્યારે પિત્તાશય અને સ્વાદુપિંડનો સોજો અનુક્રમે પિત્તાશય અને સ્વાદુપિંડનો સમાવેશ કરે છે. ડાયવર્ટિક્યુલાટીસ પાચનતંત્રમાં નાના પાઉચની બળતરાનું કારણ બને છે. કબજિયાત અને ઝાડા એ સામાન્ય જઠરાંત્રિય સમસ્યાઓ છે, જ્યારે ગેસ્ટ્રોએન્ટેરિટિસ ચેપને કારણે પેટ અને આંતરડાની બળતરામાં પરિણમે છે. લેક્ટોઝ અસહિષ્ણુતામાં ડેરી ઉત્પાદનોમાં જોવા મળતા લેક્ટોઝને પાચન કરવામાં મુશ્કેલીનો સમાવેશ થાય છે. દરેક સ્થિતિ અલગ લક્ષણો રજૂ કરે છે અને તેમને યોગ્ય નિદાન અને સારવારની જરૂર છે.
શું નાભિ પર ઘી લગાવવાથી પાચનમાં મદદ મળે છે અને સ્વાસ્થ્ય સંબંધિત તકલીફો દૂર થાય છે?
ના, આ વાત એકદમ ચોક્કસ નથી. નાભિ પર ઘી લગાવવાથી પાચનમાં મદદ મળી શકે છે પરંતુ તેનાથી સંબંધિત સ્વાસ્થ્યની તકલીફો દૂર થઈ જતી નથી. નાભિ પર ઘી લગાવવાથી પાચનમાં મદદ મળે છે, આંતરડાના સ્વસ્થ કાર્યને પ્રોત્સાહન મળે છે અને કબજિયાતમાં રાહત મળે છે તેવો દાવો કરવા માટે મજબૂત વૈજ્ઞાનિક પુરાવાનો અભાવ છે. જ્યારે કેટલીક પરંપરાગત પ્રથાઓ અને કથાવાચક માન્યતાઓ આ પ્રથાને સમર્થન આપે છે, ખાસ કરીને આયુર્વેદમાં, પણ તેની અસરકારકતાની પુષ્ટિ કરવા માટે કોઈ નિર્ણાયક અભ્યાસ કરવામાં આવ્યો નથી.
અમારું સંશોધન દર્શાવે છે કે ઘીમાં બ્યુટીરિક એસિડ, એક શોર્ટ-ચેન ફેટી એસિડ અને અન્ય સંયોજનો છે જે આંતરડાના સ્વાસ્થ્ય માટે કેટલાક ફાયદા કરી શકે છે. એક અભ્યાસ સૂચવે છે કે તે આંતરડાની કામ કરવાની વ્યવસ્થામાં સુધારો કરી શકે છે અને બળતરા ઘટાડી શકે છે. અને સંભવિત રીતે પાચન અને કબજિયાતમાં મદદ કરે છે. જો કે, આ લાભો મુખ્યત્વે ત્યારે જોવા મળે છે જ્યારે ઘીનું સેવન મૌખિક રીતે કરવામાં આવે છે, સ્થાનિક રીતે લાગુ પડતું નથી.
અમે એ પણ શોધી કાઢ્યું છે કે નાભિને આયુર્વેદમાં એક મહત્વપૂર્ણ માર્મા બિંદુ માનવામાં આવે છે, જે વિવિધ આંતરિક અવયવો સાથે જોડાયેલ હોવાનું માનવામાં આવે છે. જો કે, નાભિમાં પદાર્થોનો પ્રસંગોચિત ઉપયોગ આંતરિક અવયવોને કેવી રીતે અસર કરે છે તેની આધુનિક વિજ્ઞાનમાં વૈજ્ઞાનિક સમજ અસ્પષ્ટ છે. અમને એવા પુરાવા પણ મળ્યા છે જે દર્શાવે છે કે આયુર્વેદમાં નાભિની સારવાર મહત્વપૂર્ણ છે. આ ઉપરાંત, ત્વચાની ગુણવત્તા સુધારવા માટે તેલ લગાવવામાં આવે છે તે કારણ પણ જાણવા મળ્યું.
તેથી, જ્યારે કબજિયાત માટે નાભિ પર ઘીનો ઉપયોગ કરવા પાછળનો સિદ્ધાંત કંઈક અંશે બરાબર લાગી છે, ત્યારે આધુનિક વિજ્ઞાનમાં તેની અસરકારકતાને સમર્થન આપતા કોઈ નક્કર પુરાવા નથી. અમારા આયુર્વેદિક નિષ્ણાત ડૉ. પલ્લવ પ્રજાપતિ જણાવે છે, “નાભિમાં ઘી નાખવાથી પાચન વ્યવસ્થામાં મદદ મળી શકે છે. જોકે, આયુર્વેદ પણ લોકોને ઘીનું સેવન કરવાની ભલામણ કરે છે.” તે વધુમાં જણાવે છે કે માત્ર નાભિમાં ઘી લગાવવા પર આધાર રાખવાથી કબજિયાત જેવી પાચન-સંબંધિત સ્વાસ્થ્ય સ્થિતિઓ મટી શકતી નથી.
કબજિયાતને નિયંત્રિત કરવા માટે પુરાવા-આધારિત અભિગમો શું છે?
પાચનની તંદુરસ્તી સુધારવા માટે સંતુલિત જીવનશૈલી અપનાવવી જરૂરી છે. ફાઈબરના સેવનથી પાચન શક્તિમાં સુધારો થઈ શકે છે. ફાઇબરથી ભરપૂર ખોરાક તંદુરસ્ત પાચન અને નિયમિત આંતરડાની વ્યવસ્થાને પ્રોત્સાહન આપે છે.વધુમાં, યોગ્ય હાઇડ્રેશન જાળવવાથી પાચન તંત્રને પણ ટેકો મળી શકે છે. આખા દિવસ દરમિયાન પુષ્કળ પાણી પીવું એ શ્રેષ્ઠ હાઇડ્રેશન સ્તરની ખાતરી કરી શકે છે. આ સ્ટૂલને નરમ કરવામાં મદદ કરે છે અને સરળ પાચનને સરળ બનાવે છે.
નિયમિત શારીરિક પ્રવૃત્તિ એ પાચન સ્વાસ્થ્યનું બીજું નિર્ણાયક પાસું છે. અઠવાડિયાના મોટાભાગના દિવસોમાં ઓછામાં ઓછી 30 મિનિટ મધ્યમ-તીવ્રતાની કસરત કરવી. વ્યાયામ કાર્યક્ષમ પાચનને પ્રોત્સાહન આપે છે અને આંતરડાની ગતિને ઉત્તેજીત કરીને કબજિયાતને દૂર કરવામાં મદદ કરે છે.
પાચનની સુખાકારી જાળવવા માટે તણાવનું સંચાલન પણ મહત્વનું છે. ક્રોનિક સ્ટ્રેસ પાચન પર નકારાત્મક અસર કરી શકે છે અને કબજિયાત જેવી સમસ્યાઓમાં ફાળો આપે છે. રોજિંદી દિનચર્યામાં યોગ અથવા ધ્યાન જેવી આરામની તકનીકોનો સમાવેશ કરવાથી તણાવ ઓછો થઈ શકે છે અને એકંદર સુખાકારીને પ્રોત્સાહન મળે છે.
આખરે, પ્રોબાયોટીક્સને જીવનપદ્ધતિમાં સામેલ કરવાનું વિચારો. પ્રોબાયોટીક્સ ફાયદાકારક બેક્ટેરિયા છે જે આંતરડાના સ્વાસ્થ્યને ટેકો આપે છે અને પાચનમાં મદદ કરે છે.
ક્રોનિક કબજિયાતના કિસ્સામાં હેલ્થકેર પ્રોફેશનલની સલાહ લેવી મહત્વપૂર્ણ છે. તે તમને યોગ્ય સારવાર પસંદ કરવાના વિકલ્પોની ચર્ચા કરશે
Disclaimer: Medical Science is an ever evolving field. We strive to keep this page updated. In case you notice any discrepancy in the content, please inform us at [email protected]. You can futher read our Correction Policy here. Never disregard professional medical advice or delay seeking medical treatment because of something you have read on or accessed through this website or it's social media channels. Read our Full Disclaimer Here for further information.
