Last Updated on अप्रिल 12, 2023 by Neelam Singh
सारांश
सामाजिक संजालमा एउटा स्वास्थ्यसँग सम्बन्धित जानकारीसहितको सामग्री फेला परेको छ । उक्त सामग्रीमा रहेको भिडियोमा एउटा फूलको बोटको दृश्य देखिन्छ । उक्त फूलको पात सेवन गर्दा क्यान्सर र सुगर रोग सन्चो हुने दाबी गरिएको छ। हामीले तथ्य जाँच गर्यौं र पत्ता लगायौं कि दावी आधा सत्य छ।
दाबी
Tika Ram Budathokiनामक फेसबुक पेजमा पोस्ट गरिएको उक्त भिडियोमा बाह्रमासे फूल (मेडागास्कर पेरिविंकल)को दृश्य देखाइएको छ र त्यहाँ एक व्यक्तिले बाह्रमासे फूलको पाल खाँदा क्यान्सर र सुगर निको हुने दाबी गरिएको छ । भिडियोमा भनिएको छ- ‘यसको सेवनले क्यान्सर रोगीको लागि केमोथेरापी जस्तै काम गर्छ ।’
भिडियो पोस्ट गर्दा लेखिएको स्ट्याटसमा पनि सोही दाबी दोहोर्याइएको छ। उक्त स्ट्याटसको एउटा अंश यस्तो छ,‘क्यान्सर र सुगरको आगनमै हुने घरेलु औषधी खाने बिधी।’
तथ्य जाँच
यसले क्यान्सर र सुगर निको पार्छ ?
बाह्रमासे फूल (मेडागास्कर पेरिविंकल), जसलाई केथरीनथस रोज पनि भनिन्छ । नेपालमा पनि विभिन्न भूभागमा यसलाई अगल-अलग नामले चिनिन्छ । एउटा नाम अलि बढी चर्चित भएकाले हामीले यस सामग्रीमा यसलाई बाह्रमासे फूल नै भनेका छौँ । यो एक फूल फुल्ने बोट हो जुन एपोकिनेसी परिवारसँग सम्बन्धित छ ।
बाह्रमासे फूलको बिरुवा एक सजावटी र औषधीय गुण भएको बिरुवा हो । जसलाई मधुमेह र क्यान्सर को उपचार को लागी प्रयोग गरिन्छ ।
२०१३ मा प्रकाशित एउटा अनुसन्धान हामीले फेला पारेका छौँ, जसमा भनिएको छ कि बाह्रमासे फूलको बोटमा विन्का एल्कालोइड भनिने रासायनिक यौगिक रहेको हुन्छ जो मधुमेहको उपचार र क्यान्सरसँग लड्न प्रयोग गरिन्छ ।अर्कोतर्फ rxlist.com मा प्रकाशित लेखमा बाह्रमासे फूल वा यसको विरुवालाई सेवन गर्दा हानिकारक हुने बताइएको छ ।
बाह्रमासे फूल र विरुवामा पाइने विन्का एल्कालोइड्सको सेवनले वाकवाकी लाग्ने, बान्ता हुने, कपाल झर्ने, श्रवणशक्ति गुम्ने, चक्कर लाग्ने, रगत बग्ने, स्नायु समस्या, कलेजोमा क्षति, रगतमा चिनीको मात्रा कम हुने र मृत्युसमेत हुन सक्छ ।
यूएस फूड एन्ड ड्रग एडमिनिस्ट्रेशन (एफडीए) ले विभिन्न स्वास्थ्य अवस्थाहरूको उपचार गर्नका लागि केही भिन्का एल्कालोइडहरू स्वीकृत गरेको छ तर सुरक्षा चेतावनी पनि जारी गरिएको छ । एफडीए ले विन्का एल्कालोइड्सलाई सिधैँ नसामा राख्न सिफारिस गरेको छ ।
THIP Media Take: बाह्रमासे फूलको बोटमा औषधीय गुणहरू हुन्छन् जुन केही निश्चित अवस्थामा मधुमेह र क्यान्सर रोगविरुद्ध प्रभावकारी पनि हुन्छन् तर यस बिरुवालाई स्वास्थ्यकर्मीको निर्देशनमा मात्र उपभोग गर्नुपर्छ ।
This Fact Check is published under a collaborative newsroom effort with Newschecker. You can read more about the collaboration here.
Disclaimer: Medical Science is an ever evolving field. We strive to keep this page updated. In case you notice any discrepancy in the content, please inform us at [email protected]. You can futher read our Correction Policy here. Never disregard professional medical advice or delay seeking medical treatment because of something you have read on or accessed through this website or it's social media channels. Read our Full Disclaimer Here for further information.