ਸਾਰ
ਇੱਕ ਮਸ਼ਹੂਰ ਵੈਬਸਾਈਟ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਕਿ ਜੜੀ-ਬੂਟੀ,”ਬ੍ਰਾਹਮੀ” ਸ਼ੂਗਰ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਤੱਥਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਪਾਇਆ ਕਿ ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਅੱਧਾ ਸੱਚ ਹੈ।
ਦਾਅਵਾ
ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਜਿਸਦਾ ਸਿਰਲੇਖ ਹੈ, “ਦਿਮਾਗ਼ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਵਧਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਬ੍ਰਾਹਮੀ ਦਾ ਪੌਦਾ, ਕਈ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਵੀ ਹੈ ਕਾਰਗਰ”, ਦਾਅਵਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬ੍ਰਹਮੀ ਇਨਸੁਲਿਨ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਵਧਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਵਧੇ ਹੋਏ ਪੱਧਰਾਂ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਤੱਥ ਜਾਂਚ
ਕੀ ਜੜੀ ਬੂਟੀ ਬ੍ਰਾਹਮੀ ਵਿੱਚ ਐਂਟੀਹਾਈਪਰਗਲਾਈਸੀਮਿਕ ਗੁਣ ਹਨ?
ਇਹ ਸੰਭਵ ਹੈ। ਕੁਝ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਵਿਗਿਆਨਕ ਖੋਜਾਂ ਤੋਂ ਇਹ ਸੰਕੇਤ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੜੀ ਬੂਟੀ ਬ੍ਰਾਹਮੀ (ਬਾਕੋਪਾ ਮੋਨੀਰੀ) ਵਿੱਚ ਐਂਟੀਹਾਈਪਰਗਲਾਈਸੀਮਿਕ ਗੁਣ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਸਾਨੂੰ ਡਾਇਬੀਟੀਜ਼ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਲਈ ਇਸਦੀ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ੀਲਤਾ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਹੋਰ ਅਧਿਐਨਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।
ਕੁਝ ਜਾਨਵਰਾਂ ਅਤੇ ਇਨ ਵਿਟਰੋ ਅਧਿਐਨਾਂ ਨੇ ਸੰਕੇਤ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਬ੍ਰਾਹਮੀ ਐਬਸਟਰੈਕਟ ਇਨਸੁਲਿਨ ਦੇ ਸਿਕਕਰੀਸ਼ਨ ਨੂੰ ਵਧਾ ਕੇ, ਗਲੂਕੋਜ਼ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰਕੇ, ਅਤੇ ਇਨਸੁਲਿਨ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧ ਨੂੰ ਘਟਾ ਕੇ ਸੰਭਾਵੀ ਐਂਟੀਹਾਈਪਰਗਲਾਈਸੀਮਿਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਇਹ ਅਧਿਐਨ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਨਤੀਜੇ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਇਹ ਨੋਟ ਕਰਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿ ਜਾਨਵਰ ਅਤੇ ਇਨ ਵਿਟਰੋ ਖੋਜ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦਾ ਅਨੁਵਾਦ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ, ਸਾਨੂੰ ਬ੍ਰਾਹਮੀ ਦੇ ਐਂਟੀਹਾਈਪਰਗਲਾਈਸੀਮਿਕ ਗੁਣਾਂ ਅਤੇ ਡਾਇਬੀਟੀਜ਼ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਸੰਭਾਵੀ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਮਝਣ ਲਈ ਮਨੁੱਖੀ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ‘ਤੇ ਵਧੇਰੇ ਸਖ਼ਤ ਕਲੀਨਿਕਲ ਅਜ਼ਮਾਇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਇਹ ਅਜ਼ਮਾਇਸ਼ਾਂ ਇਸਦੀ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ੀਲਤਾ, ਅਨੁਕੂਲ ਖੁਰਾਕ, ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ, ਅਤੇ ਹੋਰ ਦਵਾਈਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸੰਭਾਵੀ ਪਰਸਪਰ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨਗੇ।
ਕੀ ਬ੍ਰਾਹਮੀ (ਬਾਕੋਪਾ ਮੋਨੀਰੀ) ਸ਼ੂਗਰ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ?
ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਹੀਂ। ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ, ਡਾਇਬੀਟੀਜ਼ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਸਟੈਂਡਅਲੋਨ ਇਲਾਜ ਵਜੋਂ ਬ੍ਰਾਹਮੀ (ਬਾਕੋਪਾ ਮੋਨੀਏਰੀ) ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਲਈ ਨਾਕਾਫ਼ੀ ਵਿਗਿਆਨਕ ਸਬੂਤ ਹਨ । ਜਦੋਂ ਕਿ ਕੁਝ ਅਧਿਐਨਾਂ ਨੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਅਤੇ ਵਿਟਰੋ ਮਾਡਲ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਾਹਮੀ ਦੇ ਸੰਭਾਵੀ ਐਂਟੀਹਾਈਪਰਗਲਾਈਸੀਮਿਕ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ l
ਸਾਨੂੰ ਇਸਦੀ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ੀਲਤਾ, ਸੁਰੱਖਿਆ, ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਢੁਕਵੀਂ ਖੁਰਾਕ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਹੋਰ ਖੋਜ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।
ਡਾ. ਪੀ ਰਾਮਮਨੋਹਰ, ਅਮ੍ਰਿਤਾ ਸਕੂਲ ਆਫ਼ ਆਯੁਰਵੇਦ ਦੇ ਖੋਜ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, “ਆਯੁਰਵੇਦ ਵਿੱਚ, ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪੜਾਅ ਦੀ ਸ਼ੂਗਰ ਨੂੰ ਕਫ ਪ੍ਰਮੇਹ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ ਦੇ ਕਾਰਕਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣਾ ਅਤੇ ਕੁਝ ਸਹਾਇਕ ਦਵਾਈਆਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪੜਾਅ ਦੀ ਸ਼ੂਗਰ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਪਰ ਅਡਵਾਂਸਡ ਡਾਇਬੀਟੀਜ਼ ਜਿਸ ਨੂੰ ਪਿਟਪ੍ਰੇਮੇਹ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੀਵਨ ਭਰ ਦਵਾਈਆਂ ਨਾਲ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਲਾਜਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਹੀ ਉੱਨਤ ਪੜਾਵਾਂ ਵਿੱਚ, ਵਤਪ੍ਰਮੇਹ, ਡਾਇਬੀਟੀਜ਼ ਆਯੁਰਵੇਦ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੇਕਾਬੂ ਹੈ। ਹੁਣ ਤੱਕ, ਕੋਈ ਜਾਦੂਈ ਜੜੀ-ਬੂਟੀਆਂ ਜਾਂ ਫਾਰਮੂਲੇਸ਼ਨ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜਿਸ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੋਵੇ ।
ਸਾਡੇ ਆਯੁਰਵੈਦਿਕ ਮਾਹਿਰ ਡਾ. ਪੱਲਵ ਪ੍ਰਜਾਪਤੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, “ਡਾਇਬੀਟੀਜ਼ ਇੱਕ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਵਿਕਾਰ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਇਹ ਬੈਠੀ ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ, ਅਸੰਤੁਲਿਤ ਖੁਰਾਕ ਆਦਿ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ, ਤਣਾਅ ਵਰਗੇ ਹੋਰ ਕਾਰਕ ਵੀ ਸ਼ੂਗਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਬ੍ਰਹਮੀ ਇੱਕ ਆਯੁਰਵੈਦਿਕ ਜੜੀ ਬੂਟੀ ਹੈ ਜੋ ਕਈ ਮਾਨਸਿਕ ਵਿਗਾੜਾਂ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਚਿੰਤਾ ਆਦਿ। ਇਹ ਜੜੀ-ਬੂਟੀ ਦਿਮਾਗੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਅਤੇ ਅੰਗਾਂ ਨੂੰ ਆਰਾਮ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਤਣਾਅ ਵਿੱਚ ਪੈਨਕ੍ਰੀਅਸ। ਇਸ ਲਈ, ਬ੍ਰਾਹਮੀ ਤਣਾਅ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਹਮੇਸ਼ਾ ਇੱਕ ਬਹੁਪੱਖੀ ਇਲਾਜ ‘ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਡਾਇਬੀਟੀਜ਼ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਵਿੱਚ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਵਿਆਪਕ ਪਹੁੰਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਾਰਕ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਕੁਝ ਮੁੱਖ ਪਹਿਲੂ ਹਨ ਜੋ ਸ਼ੂਗਰ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ:
- ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀਆਂ: ਇੱਕ ਸਿਹਤਮੰਦ ਖੁਰਾਕ, ਨਿਯਮਤ ਸਰੀਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀ, ਭਾਰ ਪ੍ਰਬੰਧਨ, ਅਤੇ ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ ਛੱਡਣਾ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਭੂਮਿਕਾਵਾਂ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹਨ।ਇਹ ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਪੱਧਰਾਂ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤ੍ਰਿਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸਮੁੱਚੀ ਸਿਹਤ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
- ਦਵਾਈ ਜਾਂ ਇਨਸੁਲਿਨ ਥੈਰੇਪੀ: ਸ਼ੂਗਰ ਦੀ ਕਿਸਮ ਅਤੇ ਗੰਭੀਰਤਾ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਿਆਂ, ਖੂਨ ਵਿੱਚ ਗਲੂਕੋਜ਼ ਦੇ ਪੱਧਰਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਦਵਾਈ ਜਾਂ ਇਨਸੁਲਿਨ ਥੈਰੇਪੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈl ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਪੇਸ਼ੇਵਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ਿਤ ਦਵਾਈਆਂ ਲੈਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ।।
- ਖੂਨ ਵਿੱਚ ਗਲੂਕੋਜ਼ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ: ਖੂਨ ਵਿੱਚ ਗਲੂਕੋਜ਼ ਦੇ ਪੱਧਰਾਂ ਦੀ ਨਿਯਮਤ ਨਿਗਰਾਨੀ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਗਤੀ ਨੂੰ ਟਰੈਕ ਕਰਨ, ਪੈਟਰਨਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਇਲਾਜ ਯੋਜਨਾ ਵਿੱਚ ਲੋੜੀਂਦੇ ਸਮਾਯੋਜਨ ਕਰਨ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।
- ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸਵੈ-ਪ੍ਰਬੰਧਨ: ਡਾਇਬੀਟੀਜ਼ ਬਾਰੇ ਸਿੱਖਣਾ, ਖੁਰਾਕ ਅਤੇ ਕਸਰਤ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ, ਅਤੇ ਸਵੈ-ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਲਈ ਹੁਨਰ ਹਾਸਲ ਕਰਨਾ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਨ। ਸਿੱਖਿਆ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਸੂਚਿਤ ਫੈਸਲੇ ਲੈਣ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਲੈਣ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ।
- ਨਿਯਮਤ ਡਾਕਟਰੀ ਜਾਂਚ: ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਪੇਸ਼ੇਵਰਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਐਂਡੋਕਰੀਨੋਲੋਜਿਸਟ ਜਾਂ ਡਾਇਬੀਟੌਲੋਜਿਸਟ, ਨੂੰ ਨਿਯਮਤ ਮੁਲਾਕਾਤਾਂ, ਇਲਾਜ ਯੋਜਨਾ ਵਿੱਚ ਚੱਲ ਰਹੇ ਮੁਲਾਂਕਣ, ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਅਤੇ ਲੋੜੀਂਦੇ ਸਮਾਯੋਜਨ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ।
ਇਹ ਨੋਟ ਕਰਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿ ਟਾਈਪ 1 ਡਾਇਬਟੀਜ਼ ਲਈ ਇਨਸੁਲਿਨ ਥੈਰੇਪੀ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ ਵਿਚ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਇਕੱਲੇ ਜਾਂ ਦਵਾਈਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਕਦੇ-ਕਦਾਈਂ ਟਾਈਪ 2 ਡਾਇਬਟੀਜ਼ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਜੈਨੇਟਿਕਸ, ਸਮੁੱਚੀ ਸਿਹਤ, ਇਲਾਜ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ, ਅਤੇ ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਵਰਗੇ ਕਾਰਕਾਂ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਡਾਇਬੀਟੀਜ਼ ਨਿਯੰਤਰਣ ਦੀ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ੀਲਤਾ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
Disclaimer: Medical Science is an ever evolving field. We strive to keep this page updated. In case you notice any discrepancy in the content, please inform us at [email protected]. You can futher read our Correction Policy here. Never disregard professional medical advice or delay seeking medical treatment because of something you have read on or accessed through this website or it's social media channels. Read our Full Disclaimer Here for further information.
