सारांश
सामाजिक संजालमा एउटा मानव स्वास्थ्यसँग सम्बन्धित दाबीसहितको सामग्री फेला परेको छ । उक्त दाबीसहितको सामग्रीमा कान्चनार गुग्गुल नामक औषधिले थाइराइड निको पार्न सक्ने दाबी गरिएको छ । हामी यो दाबी जाँच गर्दा थाहा पाएका छौं कि यो दाबी प्रायः अधिकतर झूटो हो।
दाबी
एलोपेथिक औषधिबाट निको नहुने थाइराइड रोग कान्चनार गुग्गुल नामक औषधिले निको हुन्छ ।
डा.राम बहादुर बोहरा नामक टिकटक आइडीमा पोस्ट गरिएको सामग्रीमा मानव घाँटी र थाइराइड भएको संकेतसहितको चित्र प्रस्तुत गरिएको छ । उक्त चित्रको थमनेलमा दाबीसहितको वाक्यांशलाई प्रस्तुत गरिएको देखिन्छ । थमनेलमा लेखिएको छ-
‘थाइराइड एउटा दिर्घकालीन रोग हो, एलोपेथिक औषधिबाट यो रोगको स्थायी फाइदा भने हुँदैन तर आयुर्वेदमा कान्चनार गुग्गुल दिनमा २ पटक २/२ गोली खान दिनुस् ठिक हुन्छ ।’
प्रस्तुत दाबीहरू मानव स्वास्थ्यसँग सम्बन्धित गम्भिर खालको रोगका बारेमा रहेका छन् । त्यसैले हामीले प्रस्तुत दाबीमाथि जाँच गरेका छौँ ।
तथ्यजाँच
कञ्चनार गुग्गुलले थाइरोइड निको पार्न सक्छ भन्ने पर्याप्त प्रमाण छैन। उपलब्ध सीमित प्रमाणहरूले सुझाव दिन्छ कि कञ्चनार गुग्गुलुले हाइपोथायराइडिज्म निको पार्न सक्छ। तर, यसले एलोप्याथिक उपचारलाई प्रतिस्थापन गर्न सक्छ कि गर्दैन भन्ने प्रमाणित भएको छैन।
आयुर्वेद विज्ञ डा. जनार्दन बी हेब्बरको वेबसाइट easyayurveda.com मा कञ्चनरा, शुन्ती, मरिचा, पिप्पली, हरिताकी, विविटाकी, अमलकी, वरुण, इला, त्वक, पत्रा र गुग्गुलु जस्ता सामग्रीबाट कञ्चनर गुग्गुलु औषधि बनाइएको जानकारी दिइएको छ ।
प्रस्तुत वेबसाइटका साथै अन्य केही अनुसन्धान पत्रहरूमा कञ्चनार गुग्गुलु नामक औषधिले थाइराइडको उपचार गर्न सक्ने दाबी गरिएको छ। यद्यपि, यस अनुसन्धानको क्रममा, हामीले प्रस्तुत गरिएको जडिबुटी औषधि ले थाइरोइडलाई पूर्ण रूपमा निको पार्न सक्छ भन्ने कुनै ठोस प्रमाण फेला पार्न सकेनौं।
हाइपर थाइरोइडिज्मको एलोप्याथिक उपचारमा एन्टी थाइराइड गुण, बीटा ब्लकर, रेडियोआयोडिन थेरापी र थाइरोइडेक्टमी समावेश रहेको हुन्छ । अर्कोतर्फ हाइपोथाइराइडिज्मको उपचारमा थाइराइड हार्मोन औषधि लेभोथाइरोक्सिन (लेभो-टी, सिन्थ्रोइड र अन्य) लिनुपर्नेहुन्छ ।
प्रस्तुत तथ्यबाट के प्रष्ट हुन्छ भने कन्चनार गुग्गुलु नामक औषधिले थोरै साइड-इफेक्टका साथ एलोप्याथिक उपचारलाई प्रतिस्थापन गर्न भन्ने दाबीलाई कुनै प्रमाणले पुष्टि गर्दैन ।
कान्चनार गुग्गुल नामक औषधिले थाइराइड निको पार्न सक्छ भन्ने पर्याप्त प्रमाण भेटिँदैनन् । उपलब्ध थोरै प्रमाणले कन्चनार गुग्गुलुले हाइपोथायराइडिज्म निको पार्न सक्ने दाबी गरेपनि यसले एलोप्याथी उपचारलाई प्रतिस्थापन गर्न सक्छ कि सक्दैन भन्ने विषय प्रमाणित हुँदैन ।
This Fact Check is published under a collaborative newsroom effort with Newschecker. You can read more about the collaboration here.
Disclaimer: Medical Science is an ever evolving field. We strive to keep this page updated. In case you notice any discrepancy in the content, please inform us at [email protected]. You can futher read our Correction Policy here. Never disregard professional medical advice or delay seeking medical treatment because of something you have read on or accessed through this website or it's social media channels. Read our Full Disclaimer Here for further information.